Checklist scheiden

Heeft u besloten om te gaan scheiden, maar weet u niet waar u moet beginnen? Ziet u door de bomen het bos niet meer? Bent u bang dat u belangrijke zaken vergeet?

Scheiden is een emotioneel proces. Een proces, dat ook financiële gevolgen heeft. Er moet veel geregeld worden. Het geeft rust wanneer het zakelijke deel van de scheiding is geregeld.

De allereerste stap die u kunt zetten is het inschakelen van een advocaat of mediator. Dan wordt als het goed is een groot deel van uw zorgen uit handen genomen. Dat zal al een beetje rust kunnen geven. U heeft een advocaat nodig om het verzoek tot echtscheiding bij de Rechtbank in te dienen. Ook raden wij aan om bij een ingewikkelde vermogensverdeling een advocaat in te schakelen die hierin gespecialiseerd is. Bij ons bent u aan het goede adres.

Als u in aanmerking komt voor gesubsidieerde rechtsbijstand, dan wordt dat door ons voor u aangevraagd. Als u hiervoor in aanmerking komt, hoeft u slechts een eigen bijdrage te betalen, naast externe kosten (griffierecht rechtbank, deurwaarder en uittreksels). U kunt zelf ook alvast kijken of u hier recht op heeft op: www.rechtsbijstand.nl. Komt u niet in aanmerking hiervoor, dan geven wij u van tevoren zo goed mogelijk inzicht in de te verwachten kosten van uw echtscheiding.

Hieronder hebben wij de zaken benoemd die geregeld moeten worden bij een echtscheiding. U kunt de checklist ook hier voor eigen gebruik downloaden: Checklist scheiden.

Een goede advocaat stelt het belang van de kinderen voorop. Daarom staan op deze checklist de kinderen bovenaan.

1. Kinderen

Veel kinderen willen – meestal – het allerliefst dat de ouders bij elkaar blijven, maar vaak is dat niet mogelijk. Voor advies, hulp en antwoord op vragen van de kinderen zelf, is de website van Villa Pinedo erg geschikt: www.villapinedo.nl. Voor ouders raden we de ‘open brief’ aan, die ook op de website te vinden is.

Verder moet er voor de kinderen het volgende worden geregeld:

• Ouderschapsplan: dit is verplicht voor gehuwde ouders, geregistreerde partners en voor ongehuwde ouders die samen het gezag hebben. Een model van een ouderschapsplan kunt u bij ons opvragen. Wij verstrekken dit gratis. Wij raden aan om in samenspraak met uw advocaat een ouderschapsplan op te stellen. In het ouderschapsplan komen in grote lijnen de volgende onderwerpen aan bod:
  • (Gezamenlijk) gezag: beide ouders houden na de echtscheiding samen het gezag over hun kinderen. Slechts in uitzonderingssituaties kan aan één van de ouders het gezag worden toegekend, met uitsluiting van de ander.
  • Verblijfplaats van het kind en de zorg- en contactregeling: de ouders moeten samen afspraken maken over de vraag waar hun kind gaat wonen en wanneer hun kind bij de andere ouder verblijft. Een advocaat of mediator kan hierbij helpen wanneer de ouders er samen niet helemaal uitkomen. Is sprake van een groot gebrek aan communicatie tussen de ouders, dan kan deskundige hulp worden ingeschakeld om dit probleem eerst te verhelpen en om verder te helpen bij het maken van afspraken over de kinderen. Het is goed om eerst te kijken waar u het als ouders wel over eens bent. Houd daarbij zoveel mogelijk het belang van uw kinderen voor ogen.
  • Kinderalimentatie: kinderen kosten geld. Het NIBUD heeft uitgerekend hoeveel geld kinderen gemiddeld kosten. Dat hangt samen met het inkomen dat het gezin had in het jaar van de scheiding. Het NIBUD heeft daar een tabel voor ontwikkeld. Wanneer is uitgerekend hoeveel de kinderen kosten per maand, wordt uitgerekend hoeveel ieder van de ouders daarin kunnen bijdragen. Bij een groot inkomensverschil kan het ook in geval van co-ouderschap zo zijn dat toch kinderalimentatie betaald moet worden. Het uitrekenen van kinderalimentatie kan ingewikkeld zijn. Schakel daarvoor een deskundige advocaat in. Wij hebben een checklist gemaakt van stukken die wij nodig hebben om de kinderalimentatie te kunnen uitrekenen. Deze checklist kunt u gratis bij ons opvragen.
  • Informatieverschaffing: het is verplicht om in het ouderschapsplan te vermelden hoe u als ouders elkaar informeert over de kinderen. Dat kan bijvoorbeeld door middel van een schriftje, dat telkens met de overdracht van de kinderen mee gaat. Ook kunt u samen afspreken om periodiek met elkaar om de tafel te gaan. Een advocaat of mediator denkt met u mee.

2. Inkomen (partneralimentatie en pensioen)

• Partneralimentatie: als één van beide partners een lager inkomen heeft dan de ander, kan recht bestaan op partneralimentatie. Daarbij is het goed om te weten dat kinderalimentatie altijd voorgaat op partneralimentatie. Als er dus kinderen zijn, wordt eerst kinderalimentatie berekend. Het kan dus gebeuren dat er naast de kinderalimentatie geen ruimte meer is om partneralimentatie te betalen. Wij hebben een checklist gemaakt van stukken die wij nodig hebben om de partneralimentatie te kunnen uitrekenen. Deze checklist kunt u gratis bij ons opvragen.

• Pensioen: volgens de ‘Wet verevening pensioenrechten bij scheiding’ (WVPS) komt het tijdens het huwelijk opgebouwde pensioen voor verevening in aanmerking. Verevenen houdt in dat het pensioen, dat door de ander tijdens het huwelijk is opgebouwd, wordt verdeeld en dat dit automatisch wordt geregeld op het moment van het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Er kunnen ook afwijkende afspraken worden gemaakt, er kan afstand worden gedaan of conversie worden toegepast. Uw advocaat kan u hierover verder adviseren. Op www.mijnpensioenoverzicht.nl/pensioenregister kunt u uw pensioenoverzicht opvragen.

• Uitkering: heeft u geen inkomen of een inkomen onder bijstandsniveau en kan uw ex-partner niets of te weinig bijdragen? Vraag dan een uitkering aan bij uw gemeente. De gemeente kan u dan wel verplichten om partneralimentatie bij de rechtbank aan te vragen. Uiteraard berekenen wij voor u of u partneralimentatie kunt ontvangen, zodat u mogelijk een inkomen boven bijstandsniveau zult krijgen. Er kan zelfs in een spoedprocedure om alimentatie worden gevraagd aan de rechter.

3. Vermogen (verdelen of verrekenen)

We hebben een aparte checklist gemaakt voor stukken die we nodig hebben wanneer zaken en vermogensrechten verdeeld moeten worden. Deze stukken kunt u dan meenemen naar het eerste gesprek bij uw advocaat, zodat hij of zij goed op de hoogte is van de financiële situatie. Hoe beter uw advocaat is geïnformeerd, hoe beter hij of zij u over de mogelijkheden kan adviseren.

Bij het vermogen moet in een echtscheiding aan het volgende worden gedacht.

• Huwelijkse voorwaarden: wanneer bij het sluiten van het huwelijk huwelijkse voorwaarden zijn gemaakt, dan gelden de afspraken die daarin staan. Vaak is de inhoud moeilijk te begrijpen. Uw advocaat kan de inhoud in begrijpelijke taal uitleggen en u adviseren. Zijn er geen huwelijkse voorwaarden gemaakt, dan geldt een gemeenschap van goederen wanneer u voor 1 januari 2018 bent getrouwd. In beginsel moeten dan alle goederen bij helfte worden verdeeld. Wanneer u na 1 januari 2018 bent getrouwd én er zijn geen huwelijkse voorwaarden gemaakt, dan geldt een beperkte gemeenschap van goederen. Uw advocaat kan u hierover meer vertellen.
• Woning en hypotheek: als u samen een koopwoning heeft, bent u vaak ook samen verantwoordelijk voor de hypotheek. Dat heet hoofdelijke aansprakelijkheid. Wil één van u in het huis blijven wonen? Dan moet de ander uit de hoofdelijke aansprakelijkheid worden ontslagen. Daarvoor moet de bank of verzekeraar meewerken. Dat doet de bank of verzekeraar alleen als de achterblijvende partner voldoende inkomen heeft. Praat eerst met de bank of verzekeraar voor u afspraken maakt over wie in de woning blijft. Gaat de bank of verzekeraar akkoord? Dan moet u naar de notaris om de hoofdelijke aansprakelijkheid op te heffen. Als één van beiden het huis overneemt, moet de winst, maar ook het eventuele verlies gedeeld worden. Gaat de bank of verzekeraar niet akkoord? Dan moet de woning in beginsel worden verkocht. Er zijn ook andere mogelijkheden; bespreek dit met uw advocaat.
• Heeft u samen een huurwoning? Ga met elkaar in overleg over wie er blijft wonen en laat uw huurovereenkomst zien aan uw advocaat. Bespreek met uw advocaat de mogelijkheden. Daarna pas contact opnemen met uw verhuurder. ATRIUM advocaten is ook gespecialiseerd in huurrecht, zodat wij u hierover goed kunnen adviseren.
• Kapitaalverzekering: bij de verdeling van een koopwoning hoort ook de verdeling van de levensverzekering, waarin mogelijk kapitaal is opgebouwd, kapitaalverzekering genoemd. Dit kan een spaar- of beleggingsverzekering zijn.
• Belastingdienst: leuker kunnen ze het niet maken. Als u gaat scheiden, verandert er op het gebied van belastingen veel. Het fiscaal partnerschap kan in sommige gevallen nog een periode worden toegepast als dat fiscaal voordelig voor u is. Vraag een voorlopige teruggave aan, of wijzig deze. Neem contact op met een fiscaal adviseur om te bezien welke opties fiscaal het meest voordelig voor u zijn. Op belastingdienst.nl/scheiden vindt u meer informatie over de fiscale gevolgen van een echtscheiding.
• Toeslagen: reken uit of u recht heeft op toeslagen, omdat u bijvoorbeeld als alleenstaande ouder wordt aangemerkt. Op berekenuwrecht.nl vindt u meer informatie en kunt u uw recht op toeslagen berekenen.
• DigiD: erg belangrijk! Pas het wachtwoord van uw persoonlijke DigiD aan. U zult de eerste niet zijn waarbij misbruik wordt gemaakt van de DigiD door een ex-partner, met grote financiële problemen tot gevolg.
• Wachtwoorden overig: pas wachtwoorden aan van alle accounts waar uw ex in het verleden bij kon. Let daarbij ook op de automatisch opgeslagen wachtwoorden op uw laptop/pc/tablet via Google. Dan wordt er automatisch ingelogd en is het intypen van een wachtwoord niet meer nodig. Verwijder al uw (automatische) wachtwoorden op alle apparaten die u niet meer in gebruik heeft na uw scheiding. U zult de eerste niet zijn waarbij een ex-partner stiekem meeleest met e-mails, zonder dat u dat door heeft; ook de vertrouwelijke e-mails tussen u en uw advocaat.
• Bankrekeningen: noteer de saldi op de bankrekeningen op het moment dat de echtscheiding bij de rechter wordt ingediend en op het moment dat u feitelijk uit elkaar gaat. Sla de bankafschriften op en zorg dat u erbij kunt. Overleg wat er met de bankrekeningen moet gebeuren: beëindigen, overnemen door de één of ongewijzigd voort laten bestaan. Zorg ook dat de tenaamstelling gewijzigd wordt of dat rekeningen worden opgezegd. Pas de automatische incasso’s aan of zet deze stop. Veel banken bieden een overstapservice aan.
• Verzekeringen/ lijfrente: maak een lijst van alle verzekeringen die u heeft en noteer daarachter wat daarmee moet gebeuren: beëindigen, overnemen, splitsen, of ongewijzigd laten bestaan. Vraag de waarde van de polissen op waarbij kapitaal/waarde wordt opgebouwd. Die waarde van (gemeenschappelijke) polissen moet worden verdeeld.
• Inboedel: cd van jou cd van mij. Probeer onderling een verdeling van de inboedel te bespreken. Noteer dit en als u het samen eens bent, zet een handtekening als u zeker weet dat u het op die wijze wilt verdelen. Denk daarbij aan een verdeling bij helfte, maar het kan ook dat de één bijvoorbeeld bijna alles behoudt en de ander een bedrag ontvangt ter compensatie. Komt u er niet uit, dan helpen we u graag verder.
• Vervoersmiddelen: bespreek wat u hiermee wilt doen. Overnemen door de één of verkopen? De waarde van een auto of ander vervoersmiddel kan worden getaxeerd, maar via anwb.nl kan ook een redelijke inschatting worden gegeven van de waarde van een auto. Dat laatste kost niets.
• Schulden: helaas komt het regelmatig voor dat er schulden zijn, waarover afspraken gemaakt moeten worden. Aflossen door verkoop van bezittingen? Ieder de helft gedurende de looptijd aflossen? Overname door de één onder verrekening van iets anders? Let wel op dat de schuldeiser akkoord moet geven voor overname. Anders blijft de ander ook aansprakelijk. Vraag voor meer mogelijkheden uw advocaat. Hij of zij kan ook wijzen op de mogelijke risico’s.
• Erfenissen en schenkingen: een erfenis of schenking ontvangen tijdens uw huwelijk? Ga dan na of er een testament of schenkingsakte is, waarin mogelijk een zogenaamde uitsluitingsclausule staat. Dit houdt in dat de erflater of schenker heeft bepaald dat hetgeen er geërfd of geschonken wordt, nooit gemeenschappelijk wordt. Laat altijd weten aan uw advocaat als hiervan sprake is.
• Aandelen/ beleggingen: heeft u aandelen of beleggingen? Dan moet de waarde hiervan komen vast te staan, dan moet bepaald worden wat er met de aandelen gaat gebeuren en dan moet de waarde ervan worden verdeeld of verrekend.
• Onderneming: is er sprake van een onderneming, dan is het belangrijk dat een accountant en een fiscaal adviseur worden betrokken bij het maken van de afspraken. Afhankelijk van de vraag of er een gemeenschap van goederen is, een beperkte gemeenschap, of dat er huwelijkse voorwaarden zijn gemaakt, moet het bedrijf worden verdeeld. Dit kan een ingewikkelde zaak zijn, waarvoor speciale expertise is vereist. Wij kunnen u hierbij helpen.
• Aanspraken op schade – of transitievergoeding/smartengeld/overig privévermogen: is tijdens het huwelijk aanspraak geweest op een schadevergoeding of bijvoorbeeld een ontslagvergoeding? Dan moet beoordeeld worden of dit vermogen of een deel daarvan privé is gebleven. Mogelijk moet de één dan nog iets aan de ander vergoeden.
• Testament: vergeet niet een afspraak te maken bij de notaris om uw testament aan te passen als u eerder uw ex-partner als erfgenaam hebt benoemd.

Zoals u ziet, moet er bijzonder veel geregeld worden. Gelukkig staat u er niet alleen voor. Wij zijn er voor u om uw zorgen op dit punt uit handen te nemen.

Bel of mail vrijblijvend met ATRIUM advocaten: info@atriumadvocaten.nl of 0591-714727. We zijn werkzaam in heel Nederland.